Szukaj:
Instytut
Dla kandydata
Dla studenta
Dla wykładowcy
Działalność naukowa
Wydawnictwa
Strefa studencka
Wydział Wychowania Fizycznego
Aktualności
Wydarzenia
Władze Instytutu
Rada Instytutu
Katedry i zakłady
Strategia rozwoju
Jakość kształcenia
Kadra naukowo-dydaktyczna
Dane kontaktowe
Baza lokalowa
Galeria
Filmy
Partnerzy
Historia
prof. Kazimierz Obodyński
prof. Zygmunt Wnuk
prof. Jerzy Rut
10 lat Wydziału WF
Instytut
>
Historia
Historia Wydziału Wychowania Fizycznego
Autor: dr Krzysztof Kubala
Wydział Wychowania Fizycznego powstał na Uniwersytecie Rzeszowskim 1 kwietnia 2005 roku. Jednak nasza historia jest znacznie dłuższa, już od 1988 roku istniał kierunek wychowanie fizyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej. Właśnie w roku 1988 zawarto porozumienie pomiędzy rektorem WSP w Rzeszowie, doc. drem hab. M. Bobranem i wojewodą krośnieńskim, Tadeuszem Krukiem, mające na celu utworzenie Punktu Konsultacyjnego WSP z siedzibą w Krośnie, gdzie powołano studia na kierunku wychowanie fizyczne. Krośnieńskie władze zapewniły nieodpłatne zaplecze dydaktyczne i warunki socjalne dla studentów oraz udostępniły sale gimnastyczne i obiekty sportowe. Wówczas rektor powołał na kierownika tej jednostki mgra Adama Krzanowskiego. Opiekę dydaktyczno-naukową nad nowo utworzonym kierunkiem przejął dr Kazimierz Obodyński – kierownik Samodzielnego Zakładu Wychowania Fizycznego WSP/Studium Wychowania Fizycznego. Takie były początki. Wówczas na dziennych studiach studiowało łącznie 88 studentów (58 – I r., 30 – II r.), a krośnieńska kadra Punktu to 8 st. wykładowców, 2 wykładowców, 5 st. asystentów i 2 asystentów oraz pracownicy z WSP: docent, adiunkci, 14 wykładowców ze stopniem dr, a na godzinach zleconych prowadziło zajęcia praktyczne 70 instruktorów, trenerów i nauczycieli. W roku akademickim 1990/91 studenci korzystali z 4 sal gimnastycznych, basenu, stadionu i hali sportowej (KKS Karpaty), uczestniczyli w rozgrywkach żeńskiej i męskiej piłki siatkowej o awans do rozgrywek międzywojewódzkich w ramach AZS. W planach było już wtedy uruchomienie 3-letnich studiów zaocznych z kierunkiem wychowanie fizyczne oraz powołanie nowego kierunku – rekreacja i turystyka. Braki finansowe i kadrowe, a także poważny deficyt własnego zaplecza dydaktycznego spowodowały, że przyjęto plan przeniesienia WF do Rzeszowa i stworzenia tu własnej bazy. Umożliwiono studentom WF kontynuowanie studiów dziennych, a na Wydziale Społeczno-Pedagogicznym powstała Katedra Kultury Fizycznej, która skupiła nowo zatrudnionych samodzielnych pracowników i pozostałą kadrę naukową. Funkcję kierownika Samodzielnego Zakładu Wychowania Fizycznego objął dr Marek Mirkiewicz. Równocześnie – przypomnijmy – zajęcia wf. na innych kierunkach WSP prowadzone były w tym okresie przez pracowników Studium Wychowania Fizycznego.
Pierwsze plany powołania samodzielnej jednostki organizacyjnej, zajmującej się kształceniem przyszłych nauczycieli w zakresie kultury fizycznej, powstały na Wydziale Społeczno-Pedagogicznym, w planach rozwoju Wydziału na lata 1990–2000 przewidywano utworzenie Katedry WF. Na wniosek dziekana Wydziału powołano Samodzielny Zakład Sportu, Turystyki i Rekreacji, do którego zadań należało: organizacja i prowadzenie procesu dydaktycznego na kierunku wf. – IV i V roku studiów, prowadzenie studium fakultatywnego, organizacja obozownictwa na wf. i innych kierunkach oraz prowadzenie badań naukowych.
W roku 1991 powołany został przez JM Rektora WSP, na Wydziale Społeczno-Pedagogicznym Instytut Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego (IWFiZ). Dyrektorem został prof. dr hab. Lesław Grzegorczyk, jego zastępcą dr Kazimierz Obodyński. W skład Instytutu weszło 5 zakładów:
Zakład Sportu, Turystyki i Rekreacji, Zakład Teorii i Praktyki WF, Zakład Dydaktyki WF, Zakład Biologii, Zakład Medycyny Sportowej.
W instytucie zatrudniono 44 pracowników: 4 prof., 7 dr, 29 mgr i 5 pracowników administracyjnych. W 1992 r. po raz pierwszy uruchomiono pięcioletnie studia WF, było to możliwe w sytuacji, gdy zatrudniono 5 samodzielnych pracowników naukowych. Powołano też nowe zakłady: Anatomii Człowieka i Fizjologii Człowieka. W 1993 roku Rada Instytutu zatwierdziła 2 nowe specjalizacje: rehabilitacja oraz turystyka i ochrona przyrody oraz nabór na 3-letnie studia zaoczne dla nauczycieli. IWFiZ liczył 9 zakładów – do istniejących doszły: Zakład Anatomii Człowieka, Zakład Fizjologii Człowieka, Zakład Wychowania Zdrowotnego, Zakład Turystyki i Ochrony Przyrody, a Zakład Biologii i Antropologii poszerzył zakres badań.
W roku akad. 1994/95 IWFiZ był jednym z największych instytutów w WSP, na kierunku wf. przyjęto na studia stacjonarne 525 studentów, niestacjonarne – 236, a na studia fakultatywne – 83. W Instytucie zatrudnionych było m.in.: 10 profesorów, 9 adiunktów oraz 16 wykładowców i st. wykładowców. W listopadzie 1994 r. w Instytucie WFiZ WSP nastąpiły niezwykle ważne zmiany. Prof. Grzegorczyk został dziekanem nowo powołanego Wydziału Pedagogicznego i rekomendował Radzie wybór na stanowisko dyrektora dra K. Obodyńskiego, który zgłosił kandydaturę dra Marka Mirkiewicza na swojego zastępcę.
W 1996 r. Instytut był jednym z 5 ośrodków w Polsce, gdzie na Wydziale Pedagogicznym nadawano tytuł magistra wf absolwentom. Nadal niewystarczająca była baza do prowadzenia zajęć, gdyż nie udało się wybudować ani pozyskać od władz Rzeszowa obiektów dydaktycznych i sportowych, poprawiających naszą sytuację. W związku z coraz większym zainteresowaniem kierunkiem, czego powodem było m.in. zwiększenie w szkołach liczby godzin WF z 2 do 5 tygodniowo, potrzeby Instytutu wzrastały. Władze WFiZ poszukiwały nowych możliwości rozwoju. Przygotowano nowe specjalności: uruchomienie obok gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej oraz organizacji i zarządzania turystyką odnowy biologicznej i rehabilitacji ruchowej. W tym celu powołano Zakład Rehabilitacji pod kierunkiem prof. Ryszarda Cieślika.
Nastąpił szybki rozwój Instytutu w zakresie badań naukowych i tworzenia zaplecza: pozyskano nowe pomieszczenia, negocjowaliśmy przejęcie stadionu „Resovii”, powstał własny kwartalnik „Przegląd Naukowy IWFiZ”, objęliśmy patronatem studium medyczne oraz nawiązaliśmy współpracę naukową z Preszowem i Lwowem. Od 1995 r. IWFiZ pełnił też opiekę naukową nad kierunkiem wf. w Kolegium Nauczycielskim w Krośnie, a Rada Wydziału Pedagogicznego wyraziła aprobatę dla wniosku wojewody krośnieńskiego, kuratora oświaty i dyrekcji kolegium o utworzenie PWSZ w Krośnie, z którą IWFiZ miał kontynuować współpracę i sprawować opiekę naukowo dydaktyczną nad kierunkiem wychowanie fizyczne. Dalszy rozwój Instytutu w Rzeszowie wiąże się z powstaniem Katedry Fizjoterapii i Zakładu Medycyny Klinicznej oraz przekształceniem Zakładu Teorii i Historii Wychowania Fizycznego w dwa odrębne zakłady – Zakład Teorii Wychowania Fizycznego i Zakład Historii Wychowania Fizycznego.
Mimo usamodzielnienia się naszych kolegów lekarzy i powstania Wydziału Medycznego, nasz rozwój pozwolił na to, że od dawna planowany i oczekiwany Wydział Wychowania Fizycznego stał się faktem – od 1 kwietnia 2005 r. Od tamtego czasu rozwijamy się ciągle dynamicznie – mimo przejściowych trudności i braków finansowych – które mają ponadczasowy charakter i którym skutecznie stawiamy czoła od wielu lat. Zmieniła się struktura WWF, by lepiej dostosować nasze działania do nowych okoliczności, po powołaniu ostatnio Centrum Sportu i Rekreacji, które przejęło część obiektów sportowych i pracowników. Udało się spłacić zadłużenie, które powstało nie z naszej winy, w wyniku zawirowań administracyjnych. Sportowy duch pozwala odnosić zwycięstwa na polu naukowym i dydaktycznym.
Rozwija się „Europejczyk” – studia w języku angielskim, na których jest coraz więcej studentów-obcokrajowców studiujących w ramach europejskich programów wymiany. O tym wszystkim pisaliśmy już na łamach „Gazety Uniwersyteckiej” z okazji drugiej i trzeciej rocznicy powstania Wydziału. Od roku 2008 w WWF UR realizowane są studia I i II stopnia na kierunku turystyka i rekreacja. Do 2009 roku kierunek wychowanie fizyczne ukończyło 1871 absolwentów z tytułem magistra wf. i 3845 licencjatów oraz – po raz pierwszy – 113 magistrów turystyki i rekreacji. Obecnie WWF kształci 1418 studentów w trybie stacjonarnym i 1166 w trybie niestacjonarnym, w tym łącznie na kierunku wf. 1372 i 1212 na kierunku turystyka i rekreacja. Proces dydaktyczno-naukowy realizuje 95 nauczycieli akademickich, w tym: 4 profesorów zwyczajnych, 17 profesorów nadzwyczajnych i doktorów habilitowanych, 38 doktorów, 22 magistrów (asystentów) i 14 wykładowców.
Przez ostatnie dwa lata utrzymaliśmy wysoką dynamikę rozwoju kadry akademickiej Wydziału: dwa mianowania profesorów zwyczajnych (R. M. Kalina, K. Obodyński), zatwierdzenie dwóch habilitacji (W. Czarny, S. Zaborniak), obrona 21 prac doktorskich (I. Tabaczek-Bejster, A. Szybisty, W. Bajorek, J. Grymanowski, R. Kapica, B. Czarnota, Z. Barabasz, G. Domino, P. Lenik, P. Ostrowski, P. Świder, M. Krawczyk, J. Ratajczyk, A. Dencikowska, A. Rejman i J. Lenik, G. Szajna, M. Niewczas, A. Seredyński, R. Kołodziej, A. Kołodziej). Zaawansowane jest kilkanaście habilitacji tacji które zostaną przeprowadzone do 2011 r., otwarte są 4 przewody doktorskie, a jeden asystent rozpoczął w 2008 roku studia doktoranckie w AWF we Wrocławiu.
Lwowski Uniwersytet Kultury Fizycznej nadał pierwszy w historii doktorat honoris causa za pracę hab. prof UR. S. Zaborniakowi, o czym pisaliśmy w poprzednim numerze. Wyjątkowy jest udział pracowników Wydziału w rozwijaniu nauk o kulturze fizycznej. Trzej profesorowie są bowiem redaktorami naczelnymi czasopism fachowych: prof. R. M. Kalina internetowego czasopisma o zasięgu światowym „Archives ofBudo” (4 punkty na ministerialnej liście czasopism naukowych i 6,03 w Index Copernicus, ponadto została złożona aplikacja w Departamencie Instrumentów Polityki Naukowej Wydziału Działalności Statutowej MNiSW o zwiększenie punktów, albowiem prace opublikowane w „Archives” są cytowane od 2007 r. w czasopismach z listy filadelfijskiej); dr hab. prof. UR W. Cynarski: „Ido Ruch dla Kultury/Movement for Culture” (2 pkt MNiSW i 4,44 w IC), prof. K. Obodyński „Przegląd Naukowy Kultury Fizycznej Uniwersytetu Rzeszowskiego” (1 pkt MNiSW i 4,75 pkt IC) – od 2010 roku czasopismo redagowane będzie już w wersji elektronicznej, jako „Journal of Health Promotion and Recreation”. W zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego z zakresu kultury fizycznej, sportu i turystyki jest około 18 699 tytułów książek w ilości 45 868 woluminów.
Wśród najważniejszych osiągnięć i usprawnień działalności Wydziału w ciągu ostatnich lat należy wymienić:
• udoskonalenie struktury katedr i zakładów na kierunkach: wf. oraz turystyka i rekreacja;
• zakup sprzętu naukowego (m.in. platforma dynamograficzna) i szerokie zastosowanie, m.in. w badaniach efektów edukacji motorycznej studentów;
• ustalenie 10 głównych kierunków badań w ramach działalności statutowej, związanych ze specyfiką nauk o kulturze fizycznej;
• powołanie przy WWF Komisji ds. Etyki Badań Naukowych, co przyspieszyło realizację projektów badawczych i publikacji (wszystkie czasopisma wymagają od autorów opinii komisji ds. etyki);
• gwarancję dostępu pracowników WWF do laboratoriów Wydziału Medycznego UR (zwłaszcza Laboratorium Analizy Chodu z nowoczesną aparaturą badawczą);
• ewaluację przez system Index Copernicus wszystkich nauczycieli akademickich WWF, co zapewnia poszanowanie przepisów prawa i dobrych obyczajów w nauce przy ocenie dorobku.
Partnerzy Wydziału
Najważniejsze linki Newsletter Dane kontaktowe
Instytut
Dla kandydata
Dla studenta
Dla wykładowcy
Działalność naukowa
Wydawnictwa
Strefa studencka
Zapisz się do newslettera aby otrzymywać najnowsze informacje z życia wydziału.
(w przygotowaniu)
Uniwersytet Rzeszowski
Instytut Nauk o Kulturze Fizycznej
35-959 Rzeszów, ul. Towarnickiego 3
Sekretariat Instytutu: tel./fax +48 17 872 18 61
Dziekanat: tel./fax +48 17 872 18 42 (43) (67)